Uyku düzenini korumada ebeveynlerin tutumu önemli

Uykunun fizyolojik ve ruhsal sıhhatin kritik bir belirleyicisi olduğunu belirten uzmanlar, çocukların gelişimi için de temel bir ihtiyaç olduğu konusunda hemfikir. Çocuklarda uygun ortam ve şartların sağlanmasına karşın birtakım uyku sorunları görülebileceğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, bu problemlerin çocukların fizyolojik ve ruhsal gelişimini sekteye uğratabileceğine vurgu yapıyor. 4-5 yaş devrinde gündüz uykularını bırakmaya başlayan çocukların, dengeli ve rutin biçimde ahenge ve uyanma vaktinin ayarlanması gerektiğini belirten Konuk, çocukların yatağa gitmede direnç gösterdikleri durumlarda ebeveyn tavır ve yaklaşımlarının kritik bir ehemmiyete sahip olduğunu söylüyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, çocuklarda uyku sistemi ve kaliteli uykunun değerini açıkladı.

Bozulmuş uyku sistemi hem çocuğun hem de ailenin hayat kalitesini olumsuz etkileyebilir

Uykunun fizyolojik ve ruhsal sıhhatin kritik bir belirleyicisi olduğunu söyleyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Çocukların gelişiminde uyku büyüme, gelişme, fizikî güçlenme ve bağışıklığın güçlenmesi ile duygusal gelişim için de değerli temel bir ihtiyaç. Bozulmuş bir uyku sistemi yahut yetersiz uyku hem çocuğun hem de ailenin ömür kalitesini olumsuz tarafta etkileyebilir. Tıpkı vakitte çocukların öğrenme, hafıza süreçleri, okul performansları ve hayat kalitesi için epey değerli.” dedi.

Uyku sıkıntıları çocukların fizyolojik ve ruhsal gelişimini sekteye uğratabiliyor

Çocuklarda uygun ortam ve şartların sağlanmasına karşın kimi uyku sorunları görülebileceğine dikkat çeken Konuk, “Uykuya dalma zahmeti, sık uyanma üzere uykuyu sürdürmekte zorluk, uyurgezerlik, gece terörü, sık kabus görme üzere sorunlar sıklıkla görülebiliyor. Bu üzere uyku sıkıntıları çocukların fizyolojik ve ruhsal gelişimini sekteye uğratabiliyor. Günlük hayat aktiviteleri, davranışları ve bağları uyku meselelerine bağlı olarak olumsuz tarafta etkilenebiliyor.” biçiminde konuştu. 

Uyku sorunları farklı nedenlerle ortaya çıkabiliyor

Çocuklarda uyku sorunlarının görülmesinin farklı nedenleri olabileceğini kaydeden Konuk, “Fiziksel rahatsızlıklar, çocuğun sahip olduğu mizaç, genetik yatkınlık ya da korku, gerilim, travma üzere duygusal sorunlar uyku problemlerine neden olabiliyor. Bunların yanında ebeveyn tavırları, ebeveyn-çocuk ilgisi, uyku nizamı ve rutini, uyku saatlerinin yahut uyku yerinin değişimi üzere durumlarda da uyku sorunları görülebiliyor.” dedi.

Bazı bebekler uyumayı sevmez 

Çocuğun gelişim sürecinde uyku alışkanlıklarında sıklıkla değişiklikler olduğunun altını çizen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Bebeklik periyodu ve okul öncesi periyotta uykunun yapısında ve müddetinde daima bir değişim gerçekleşir. Her çocuğun uyku gereksinimi birbirinden farklılık gösterir. Bilhassa bebeklerde uyku faktörü biyolojik yatkınlık gösterebilir. Kimi bebekler uyumayı çok severken, kimi bebekler ise sevmez. Genel olarak bebekler yaklaşık 6 aylık olana kadar sistemsiz bir uyku döngüsüne sahiptirler. Gün içinde kimi vakit uzun saatler kimi vakit ise çok kısa saatler formunda uyurlar.” açıklamasını yaptı.

4-5 yaş aralığında dengeli ve rutin ahenge ve uyanma vakti ayarlanmalı 

1-3 yaş ortasındaki çocukların günde ortalama 13-16 saat uyuduğunu tabir eden Konuk, “Bu yaş kümesindeki çocuklarda günde bir yahut iki kere 1,5 - 3,5 saat süren gündüz uykuları olağandır. 3-5 yaş ortasındaki çocuklar günde ortalama 11-12 saatini uykuda geçirir. 4-5 yaş aralığında ise pek çok çocuk artık gündüz uykularını bırakmış olur. Bu periyotta çocukların dengeli ve rutin biçimde ahenge ve uyanma vaktinin ayarlanması gerekir. 6-12 yaş aralığı okul periyodu çocuklarının ise birden fazla 10-11 saat uyur. Bu yaş devri olumlu sıhhat davranışlarının ve sağlıklı uyku alışkanlıklarının geliştiği de bir periyottur. Lakin bu yaştaki pek çok çocuk yatağa gitmek istemez, uykuya direnç gösterebilir. Bu üzere durumlarda ebeveyn tavırları ve yaklaşımları kritik bir kıymete sahip.” diye konuştu.

Uykuya geçişi kolaylaştırmak için uyku oyuncağı kullanılabilir

Çocukların uykuya geçişini kolaylaştırmak emeliyle yapılabileceklere de değinen Konuk, “Özellikle bebeklerde ve okul öncesi periyotta uyku oyuncağı kullanılabilir. Bunun için uyku sırasında rahatlamasını sağlayacak, uyku arkadaşı olarak bir peluş oyuncak yahut dolgulu oyuncaklar kullanılabilir. Bununla birlikte uyku nesnesi olarak isimlendirilen bir yastık ya da bir battaniye, çocuğun sevdiği bir kıyafet ya da ebeveyne ilişkin bir kıyafet üzere eşyaların, çocuğun uykuya dalmasında kolaylaştırıcı ve yatıştırıcı bir fonksiyonu olabilir.” teklifinde bulundu.

İhtiyaçları vaktinde karşılanabilecekse, bebek yalnız yatabilir

Bebeği yalnız yatırmaya başlamanın duruma ve sürece nazaran değişkenlik gösterebileceğini lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Genellikle ebeveynler bebekleri doğdukları andan itibaren muhakkak bir vakte kadar kendi odalarında farklı olarak yatırırlar. Tıpkı odada uyuyor olmak hem ebeveynlerde itimat duygusu oluşturur hem de bebeğin gereksinimleri bu sayede vaktinde karşılanabilir.” dedi. 

Ayrı odalarda bebeğin gereksinimlerinin tam ve vaktinde, dengeli bir halde karşılanabilmesi durumunda ise bebeğin yalnız yatmaya alıştırılabileceğini söz eden Konuk kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bebek anne sütü almıyorsa doğduğu andan itibaren yalnız yatmaya alıştırılabilir. Lakin bebeğin muhtaçlıklarını karşılamakta ebeveynler gecikme yaşıyorsa bebek muhakkak bir yaşa kadar anne babanın odasında, fakat kendine ilişkin bir beşik yahut yatakta yatabilir. Doğduğu andan itibaren ebeveynleriyle birebir odada yatan bir çocuğun ortalama 1,5-2 yaşına geldiğinde kendi odasında yalnız başına yatabilmesini sağlamak gerekir.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı